Op zondag 10 november hebben heggevlechters gevlochten om het Nederlands kampioenschap heggenvlechten voor ons erfgoed . Winnaar werd de 22-jarige vlechter Luke Schippers uit Harmelen.
Het was een van de mooiste kampioenschappen die we hebben mogen organiseren en waar anders dan in Friesland! Op het vlakke, waterrijke Friese land langs het pad naar boerderij De Pleats in Menaam werkten 27 bevlogen heggenvlechters aan een heg. Niet zomaar een heg. Een soortenrijke heg die eenmaal gevlochten als veekering en voederhaag door het leven gaat.
Een gemêleerd gezelschap van jong en oud, ervaren en onervaren nieuw talent waaronder studenten van Wageningen Universiteit hadden zich opgegeven. Good old John French was er (nu echt de laatste keer?) en verkocht menigeen een billhook of bijl terwijl hij zelf het publiek en de cameralieden liet zien hoe je een bijl gebruikt als een billhook in dik hout tekortschiet. Goed weten te werken met kapmes en bijl, daar mag nog meer op geoefend worden. Acht maart organiseren we hiervoor een speciale dag (zie hieronder). Een aanrader want de heg komend kampioenschap in Twente is er eentje waar je die vaardigheid nodig zult hebben.
Snel terug naar het euforische gevoel dat we die dag allemaal hadden. Met Ramon die met zijn Oudnederlandse instrumenten (draailier, fluit en doedelzak) de deelnemers aanmoedigde en de bezoekers vermaakte. Bezoekers kwamen op de fiets of in de auto, lange rijen auto’s langs De Mieden. In de grote schuur was het een drukte van jewelste met activiteiten voor kinderen (IVN), het prachtige werk van de eendenkorfvlechters, de natuurinformatie, tractorexamen voor de kleintjes in de kalverenstal. De foodtrucks met de best denkbare stampotten en broodjes ganzenvlees op basis van Fries-Engels raaigras.
Het weer hield zich goed waardoor kids broodjes boven vuur konden bakken terwijl de heggenvlechters voortzwoegden. Het was geen zware heg maar in een wedstrijd blijft het toch altijd weer een strijd tegen de klok.
Na 5 uur vlechten zat de tijd erop en was ook vrijwel iedereen klaar met de 5-8 toegewezen meters heg. Uiteenlopende stijlen (bijvoorbeeld met of zonder gebruik van hazelaarstaken en -binders) met één doel: een ondoordringbare heg in een bepaald (voederhaag)formaat. De jury (met de Engelsman Graham West) was streng in haar beoordeling: gaten aan de onderzijde, teruggescheurde of afgeknapte liggers, een niet solide structuur …. het kon allemaal puntjes kosten.
In de grote schuur, op een podium van strobalen, werden de prijswinnaars naar voren geroepen. De winnaar 2024 was, met voorsprong, Luke Schippers uit Harmelen. De eerste keer dat iemand 2 keer op rij Nederlands kampioen werd. Waar jurybeoordelingen nog wel eens ter discussie gesteld willen worden was iedereen duidelijk wie dit jaar de winnaar verdiende te zijn. Winnaars in de categorie aanstormend talent waren Rick Jansen en Berend Poppema. En tot slot ging de John French Award voor de ‘best cutting technique’ onder minder ervaren deelnemers naar de even verbaasde als gelukkige Susan Ras en Marilena Willemsen.
Jan Woudstra droeg tot slot de baton (het stokje in de vorm van een stevige hazelaarstaak) over aan rentmeester Hans Gierveld van Landgoed Twickel in Delden. Daar, op een schitterende locatie in Twente, zal op zondag 9 november het Nederlands Kampioenschap heggenvlechten 2025 plaatsvinden.
Tot slot iedereen, betrokken bij de organisatie van deze schitterende dag en BoerenNatuur, VKON, filmers, provincies, gemeente en bedrijven die financieel of anderszins hebben bijgedragen, geweldig bedankt. In het bijzonder Jan en Johanneke Woudstra voor het op de kaart zetten van voederhagen in de regio, het inspireren van zoveel mensen en de organisatie van het feest op hun bedrijf. Op naar Twickel 2025.
Bekijk hier een fotoreportage van het kampioenschap (PDF). Foto’s Pieter Postma, Oranje Varken Producties (https://www.instagram.com/kroko_en_dil/).
Bekijk hier de video die is gemaakt door Oranje Varken Producties.
Het Nederlands kampioenschap heggenvlechten voor ons erfgoed wordt gehouden op zondag 10 november 2024 in Menaam (Menaldum), Friesland. De deelnemers gaan er een voederhaag voor melkvee vlechten! Niet de vlechtstijl maar een concreet doel staat centraal.
Het wordt een heel bijzonder kampioenschap. Natuurlijk omdat het voor de eerste keer in Friesland is, een provincie die wel om haar meren en houtwallen bekend staat, maar niet om haar heggen.
En dan komen we direct bij de tweede bijzonderheid: de belangstelling voor voederheggen. Melkveehouders interesseren zich in het planten van heggen eigenlijk als gewas voor hun vee. Boom- en struikblad is vaak hoog in eiwit, rijk aan diverse mineralen en kunnen een apotheekfunctie vervullen. Het vlechten is een manier om een uitgroeiende heg een structuur te geven waardoor de heg veedicht wordt en een goed model heeft om door het vee ‘begraasd’ te worden. Qua biodiversiteit vormt de gevlochten voederheg ook nog een aanwinst.
We gaan circa 120 meter soortenrijke heg vlechten. Deelnemers ervaren en aanstormend talent, maar ook enkele collega’s uit Frankrijk en Engeland die hun aandeel aan de feestvreugde leveren.
We verwachten veel belangstelling en hopen op een enorme promotie van de voederheg en ons prachtige ambacht. Nu ingezet voor een oude functie maar wel in een nieuw jasje. Er zullen muziek en infostands zijn. IVN biedt kinderen een programma aan in een grote Friese schuur. We organiseren rondleidingen, er wordt met wilg gevlochten en er is een heuse foodtruck om het bezoek nog mooier te maken.
Kortom kom zondag 10 november tussen 10 en 15 uur naar Woudstra’s Pleats, De Mieden 2 in Menaam. De toegang is uiteraard gratis.
Heggenvlechten in een nieuwe functie. Zegt het voort!
Lees hier (PDF) het persbericht.
